Onlangs las ik in het nieuws dat 15% van de kinderen nooit, ik herhaal: NOOIT, buitenspeelt. Huh? Daar kan ik met mijn moederverstand echt niet bij. Ook met mijn professionele verstand niet, overigens. Ik neem aan dat er bedoeld wordt dat dit geldt voor de thuissituatie. Ieder schoolgaand kind speelt toch op school op gezette tijden buiten? En op de opvang?
Hoe is het mogelijk dat in de thuissituatie 15% van de kinderen nooit buiten speelt?! Wat doen deze kinderen dan? Van het ene clubje naar het andere? Alleen maar beeldschermen? Met hun neus in de boeken? Schiet mij maar lek.
Mijn zoon mag in de langere schoolvakanties vaak een dagje ‘de baas’ zijn. Hij bepaalt dan wat hij doet en eet, hoe laat hij naar bed gaat… zonder restricties. Hoe tof! En hoewel hij dan inderdaad veel meer achter een beeldscherm zit dan wij normaal toestaan… hij wordt het op een gegeven moment toch zat. Zelfs op zo’n dag, speelt hij altijd wel even buiten.
Buiten spelen is gezond, alleen al de buitenlucht, de zon, vitamine D. Daarnaast is het ontzettend leerzaam om jezelf te redden buiten in de straat. Met andere kinderen spelen, regels bepalen en je daaraan houden met elkaar. Afspreken dat de jongste extra stappen mag zetten, of langer mag tellen. Je grenzen verkennen, bijvoorbeeld op de schommel… hoe hoog durf je te gaan en durf je ervan af te springen?
Er bestaat bij sommigen nog steeds het stigma dat hoogbegaafde kinderen het liefst binnen zitten met één of ander dik boek onder hun (bebrilde) neus. Niets is natuurlijk minder waar. Hoogbegaafde kinderen spelen net zo graag buiten als ieder ander kind.
Spelen ze ook dezelfde spellen? Ja en nee. Ja, ze spelen verstoppertje, tikkertje, stand in de mand, landje pik, 10 tellen in de rimboe etc. Maar meestal (en zeker als ze onder ontwikkelingsgelijken zijn) bedenken ze allerlei extra regels. En zijn ze ontzettend fel op het naleven van deze regels.
Daarnaast zijn ze creatief met de middelen die ze hebben. Daar waar ‘normale’ (wie is er écht gemiddeld?) kinderen een tekening maken, maken hoogbegaafden bijvoorbeeld een wegennet voor hun step of skelter. Of ze creëren samen een hele wereld met tunnels en overgangen, die zij alleen nog begrijpen. Of ze tekenen hun favoriete game met allerlei toegevoegde spel elementen.
Vaak is het spel toch wel net even anders.
Het zit ‘m meestal niet in het spel of materiaal zelf, maar in de manier waarop ze het vormgeven of gebruiken. Meer en ingewikkeldere regels, en strengere naleving daarvan. Dat is voor een buitenstaander soms lastig te begrijpen. Een hoogbegaafd kind is vaak (maar niet altijd) ook hoogsensitief. Dat betekent dat als het spel niet loopt zoals afgesproken, het hoogbegaafde kind zich benadeeld voelt en dit echt als een werelddrama ervaart. Met langdurig huilen of woedeaanvallen tot gevolg. Voor uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen (IQ 145+), geldt dit nog extremer. In een natuurlijke omgeving, zoals het bos of de hei gedijen zij vaak veel beter. Ik vermoed dat dit voor ieder kind geldt. Buiten in de natuur spelen geeft rust en zorgt voor ruimte. Letterlijk doordat er voldoende ruimte is om even uit de situatie te lopen en figuurlijk door de rust in het hoofd.
Het is voor hoogbegaafde kinderen soms lastig om te spelen met normaal begaafde kinderen. Die willen de standaard regels hanteren en daar niet van afwijken. De zelfbedachte spellen en toevoegingen van hoogbegaafde kinderen, kunnen zij vaak niet volgen en vinden ze maar ingewikkeld, lastig of overbodig. Dit kan erg frustrerend zijn. Als je steeds maar het deksel op je neus krijgt als je iets nieuws (en in jouw ogen geweldigs) oppert, verlies je iets van je natuurlijke enthousiasme. Je hebt dan twee keuzes: ofwel je past je aan omdat je toch mee wilt spelen, ofwel je gaat in je eentje iets anders doen. De laatsten zijn de kinderen die je alleen op het schoolplein ziet lopen in het speelkwartier.
Hoogbegaafde kinderen bloeien op als zij met ontwikkelingsgelijken spelen. Deze kinderen snappen elkaars denkpatronen en stimuleren elkaar (bijvoorbeeld in het bedenken van nieuwe regels). Een soort opwaartse spiraal! Het voedt hun zelfvertrouwen: iemand die ze begrijpt, erkent en zelf ook met leuke nieuwe ideeën komt. Daar wordt je enthousiast van. Dat geeft nieuwe energie!
Hoe vaak speelt jouw kind buiten? En heeft hij of zij ontwikkelingsgelijken om mee te spelen?
Ik organiseer in het voorjaar en de zomer speelmiddagen in Speelbos ’t Laer (Laren, Hilversum) voor (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen. Wil je ook komen? De eerstvolgende is zaterdag 22 juni 2019, daarna nog één op 13 juli 2019. Wil je meer informatie of lees je dit blog later? Kijk dan even op de site (www.sheilavanhorn.nl) onder het kopje peers, voor meer informatie en actuele data.
Reactie plaatsen
Reacties