Taakinitiatie is één van de executieve functies op het gebied van gedrag (doen). Executieve functies zijn de regel- en aansturingsfuncties van de hersenen. Deze functies werken met elkaar samen en worden ingezet bij het dagelijks functioneren. Ook bij het leren en werken zijn deze functies belangrijk. Iedere persoon heeft een eigen combinatie van sterk en zwak ontwikkelde functies. De functies die zwakker zijn, kunnen meer ontwikkeld worden. Toch blijven sommige functies zwakker ten opzichte van andere sterker ontwikkelde functies.
Wat is taakinitiatie?
Onder taakinitiatie verstaan we het vlot kunnen beginnen aan een taak of opdracht. Bij mensen die een sterk ontwikkelde taakinitiatie hebben, gaat dit zonder problemen. Bij mensen met een minder goed ontwikkelde taakinitiatie wil het regelmatig niet lukken om een taak direct op te pakken.
Dit uit zich vaak in vermijdend gedrag. Voorbeelden hiervan zijn: even naar de wc gaan, wat te drinken pakken. Maar ook bijvoorbeeld eerst alle andere taken doen en daarna pas aan die ene lastiger taak beginnen.
Ook kan het zijn dat de leerling (of werknemer) niet weet wat het precies moet doen, de opdracht is onduidelijk of te breed gegeven. Als het daarnaast lastig is om gerichte hulp te vragen, vermoeilijkt dit het starten aan een taak.
Hoe kan je taakinitiatie versterken?
Leerlingen op gang helpen om te beginnen aan een taak kan op verschillende manieren. Kijk en bespreek met de leerling waar hij of zij tegenaan loopt.
Lukt het de leerling niet om bijvoorbeeld al het materiaal klaar te hebben? Help de leerling door aan te geven dat eerst de tafel leeggeruimd moet worden. (Bij een middelbare scholier moet het bureau op de kamer dus zo leeg mogelijk zijn, zonder afleiding.) Dan pakt de leerling de spullen die nodig zijn. Voor sommige leerlingen is het fijn een soort ‘checklist’ te hebben. Voor de meeste taken is nodig: schrift, boek of laptop, pen of potlood, gum.
Check of de opdracht voor de leerling duidelijk is. Wat wordt er gevraagd? Weet de leerling wat er van hem of haar verwacht wordt? Als de opdracht te ruim is, probeer deze dan meer in te kaderen. Help de leerling de juiste vragen te stellen, zodat deze weer verder kan. Een middelbare scholier help je door als ouder samen naar het huiswerk te kijken. Is de opdracht duidelijk? Zo ja, dan kan de leerling aan de slag. Zo nee, welke informatie heeft je kind nodig om de opdracht te kunnen maken? Hoe kan je kind aan deze informatie komen? (Een klasgenoot vragen, de docent mailen?)
Een andere optie is belonen voor het op tijd beginnen. Zoals bijvoorbeeld: als je direct begint, gaan we straks een film kijken/ijsje eten/mag je even iets voor jezelf doen e.d. Al ben ik daar niet direct een voorstander van. Het gaat om de intrinsieke motivatie zodat je merkt dat je tijd over houdt voor leukere dingen als je direct begint.
Spelletjes
Het spelen van spelletjes draagt bij aan het ontwikkelen van de executieve functies. Spelletjes die bijdragen aan het verbeteren van de taakinitiatie zijn spelletjes waarbij het van belang is direct te beginnen. Spelletjes op tijd dus. Zo kan je denken aan hints of Pictionary, Dobble/Spot-it, SET, Halli Galli en Make ’n Break.
Voor jongere kinderen die bijvoorbeeld niet willen beginnen met opruimen kan het helpen om een liedje aan te zetten en dan proberen alles opgeruimd te hebben vóór het liedje af is.
Reactie plaatsen
Reacties